Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς και τον περίγυρό τους. Όταν ένα παιδί ξεκινάει να χρησιμοποιεί λεξούλες και μαθαίνει να μιλάει, μπορεί για μια περίοδο να επαναλαμβάνει κάποιες λέξεις, διάφορες ώρες της ημέρας. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να το ακούτε να χρησιμοποιεί τις λέξεις «ευχαριστώ» ή «συγγνώμη» σε καταστάσεις όπου αυτό δεν είναι απαραίτητο. Σε αυτήν την περίπτωση, μην αποθαρρύνετε το παιδί σας. Είναι η χαρά του που βρήκε ένα καινούργιο «παιχνίδι» και ανακάλυψε μια καινούργια λέξη που του έχει τραβήξει την προσοχή. Μπορείτε απλώς, εάν το ακούσετε να λέει «ευχαριστώ» ή «συγγνώμη» σε μια περίπτωση που δεν αρμόζει, να του υπενθυμίζετε υπομονετικά πότε χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις. Μην ξεκινήσετε την πρότασή σας με το «Μη», με το «Δεν» και με το «Όχι». Αυτές οι λέξεις είναι συνδεδεμένες με την απαγόρευση και την άρνηση. Συντονίστε το νοητικό του με μια θετική δήλωση όπως «Συγγνώμη λέμε όταν κάνουμε ή λέμε σε κάποιον κάτι που τον ενοχλεί. Τώρα δεν έκανες κάτι τέτοιο, έτσι δεν είναι;»

Συνειδητοποιήστε ότι  το παιδί είναι ακόμα μικρό και πως τώρα μαθαίνει τα σημαντικά μαθήματα της ζωής. Φροντίστε να βλέπετε θετικά το μέλλον και μην κάνετε νοητικές προβολές, διατηρώντας την πεποίθηση ότι, επειδή έκανε κάτι ή συμπεριφέρθηκε με κάποιον τρόπο στα τρία του χρόνια, έτσι θα είναι και μετά την ενηλικίωσή του.

Μια διαδραστική διδασκαλία!

Ένας τρόπος για να παίξετε και να μεταφέρετε αξίες ζωής στο παιδί σας είναι μέσω ενός παιχνιδιού ρόλων. Εκτός από τα καθημερινά αυθόρμητα σκετσάκια, μπορείτε να προσκαλείτε το μικρό σας να παίζει μαζί σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να του πείτε: «Έλα τώρα να παίξουμε ένα παιχνίδι, εάν θέλεις» και όταν σας πλησιάσει, να του εξηγήσετε πως σκοπός του παιχνιδιού είναι κάθε φορά που κάποιος από τους δυο κάνει μια κίνηση ή λέει κάτι, να μαντεύει ο άλλος εάν χρειάζεται να πει «συγγνώμη», «ευχαριστώ» ή τίποτα από τα δύο.

Αρχικά, ξεκινήστε εσείς, για να διευκολύνετε το μικρό σας και φροντίστε, σε πρώτη φάση, οι περισσότερες κινήσεις σας να «απαιτούν» κάποια από τις δυο λέξεις, ώστε να μάθει να τις διαχωρίζει. Ύστερα, αρχίστε να αναπτύσσετε την ικανότητά του να διακρίνει  πότε χρειάζεται να λέει κάποια από αυτές τις λέξεις, ή δεν χρειάζεται καθόλου, ώστε να λάβει το μήνυμα πως δεν υπάρχει λόγος να τις χρησιμοποιεί με το παραμικρό.

Είναι χρήσιμο να επικοινωνείτε με το παιδί σας κατά τη διαδικασία του παιχνιδιού και κάθε φορά που παίρνετε μια πρωτοβουλία, να το ρωτάτε πώς αισθάνεται. Στη συνέχεια, πείτε του και εσείς πώς νιώθετε κάθε φορά που κάνει κάτι εκείνο. Αρχικά, αξιοποιήστε οικεία αντικείμενα, όπως τα παιχνίδια του, προκειμένου να εξοικειωθεί πιο εύκολα με τη διαδικασία.

Χρειάζεται να υπολογίζετε το παιδί σας ως μία ύπαρξη που είναι ικανή να συνάπτει κοινωνικές σχέσεις, και όχι να τα κάνετε όλα εσείς γι’ αυτό. Όταν το παιδί βρίσκεται σε μία φάση που μπορεί και επικοινωνεί λεκτικά με το περιβάλλον του, μπορείτε όταν πάτε, για παράδειγμα, σε ένα μαγαζί και ψωνίσετε κάτι γι’ αυτό, να στέκεστε δίπλα του και να το βοηθήσετε να κάνει εκείνο τη συναλλαγή με τον πωλητή, ενθαρρύνοντάς το να πει «ευχαριστώ» όταν θα του προσφέρουν το αντικείμενο.

Όταν το παιδί έχει πλέον φτάσει σε μία ηλικία που μιλάει και επικοινωνεί καθαρά με το περιβάλλον του και δεν θέλει να φερθεί με ευγένεια, προσπαθήστε να βρείτε ποια συναισθήματα ή σκέψεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά του. Ίσως αισθάνεται αμήχανα να εκφράσει τα συναισθήματά του. Αντιθέτως, εάν ανακαλύψετε ότι λέει τη λέξη «συγγνώμη» με το παραμικρό, και ιδιαίτερα εάν είναι φοβισμένο τη στιγμή που το κάνει,  είναι επίσης σημαντικό να επικοινωνήσετε μαζί του και να κατανοήσετε γιατί συμβαίνει αυτό. Μπορεί πίσω από αυτό το πρότυπο συμπεριφοράς να κρύβεται κάποια πεποίθηση ότι είναι ένοχο για κάτι, ότι νιώθει πως κάνει συνεχώς λάθος, ή ακόμα να δηλώνει ένα παιδί συνεσταλμένο, που με το παραμικρό αισθάνεται την ανάγκη να απολογηθεί ή να αναλαμβάνει την ευθύνη για ό,τι δυσάρεστο συμβαίνει.

Το πιο σημαντικό απ’ όλα στη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού είναι να είμαστε πραγματικά «εκεί» για εκείνο για όσο διάστημα «μεγαλώνει» και κοινωνικοποιείται. Μόνο σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να αφουγκραζόμαστε και να κατανοούμε τις ανάγκες του, τα «θέλω» του και τον τρόπο σκέψης και αντιδράσεών του!   

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό «Γονείς εν Δράσει».

Είστε ελεύθεροι να αναδημοσιεύσετε ολόκληρο ή μέρος του άρθρου με την προϋπόθεση να αναφέρεται το όνομα του αρθρογράφου και η πηγή (www.aeithalia.gr). 



Όνομα:
E-mail: